Buma; de Blocq van Haersma Buma; van Haersma Buma; Hopperus Buma; Hora Buma

Opgenomen in deel (delen)

Klik op een deeltje voor de volledige inhoudsopgave

N.B. Aanvullingen en verbeteringen in: NP 78 (1994) en NP 81 (1998)

De eerste drie generaties van de hier beschreven Friese gereformeerde familie woonden en werkten vanaf het einde van de zestiende eeuw in en nabij Deersum. Het waren de kinderen in de vierde generatie die de familienaam Buma, van hun moeder, gingen voeren. Hiervan vestigde Fedde Wijbes Buma (IV, 1649-1722) zich als koopman in Sneek, waar hij in 1676 burger werd. Diens kleinzoon Mr. Gerlacus Buma (VI, 1732-1807) had een succesvolle carrière aan het Hof van Friesland in Leeuwarden, eindigend als eerste en presiderende raad. Zijn zoon Mr. Bernhardus Buma (VII, 1770-1838) werd een vooraanstaand bestuurder, waaronder als president-burgemeester van Leeuwarden en lid van de Provinciale en van de Gedeputeerde Staten van Friesland. Hiermee begon in de familie een sterke bestuurlijke traditie, op lokaal, provinciaal en nationaal niveau, die tot op de dag van vandaag wordt voortgezet.

Op gronden die de familie in eigendom heeft in Weidum, is in 1825/1826 een particuliere familiebegraafplaats aangelegd.

Familiewapen Buma; de Blocq van Haersma Buma; van Haersma Buma; Hopperus Buma; Hora Buma

Wapen Buma, Hora Buma en Van Haersma Buma Gedeeld: I de Friese adelaar, rood getongd en genageld; II door­sneden: a in blauw een zilveren paard voor een boom van natuurlijke kleur, beiden staande op de deellijn; b in zilver drie groene klaverbladen. Helmteken: een zilveren zeisijzer, de punt omhoog. Dekkleden: blauw, gevoerd van zilver.

De Friese adelaar met in a een zespuntige ster en in b een merk kwam voor op de maatstok met zilverbeslag (coll. Fries Museum, Leeuwarden, Z1981-083) van de oudst bekende wapenvoerder, Wijbe Feddes (III, 1616-1676/1677). Diens zoon Fedde Wijbes Buma (IV, 1649-1722) voerde op dezelfde maatstok het hierboven omschreven wapen, dat vervolgens standaard-wapen van deze familie Buma werd, zij het met variaties hierop. Zo plaatste Louise Egbertina Buma (VII,2, 1795-1824) in 1819 op haar huwelijks­annonce met Mr. Albert Willem Hoeth (1786-1819) het wapen zonder de Friese adelaar (onge­deeld) en met in a een schaap in plaats van een paard (familie­papieren Meurs, 1924 bezit van Jkvr. W. Feith, ’s-Graven­hage, aldus CBG coll. Muschart 9R).

De adelaar en het paard werden in de loop van de negentiende eeuw vaste onderdelen. Dit blijkt onder andere uit het wapenbord in de regentenkamer van het Poptagasthuis te Marssum. Daarop zijn de wapens afgebeeld van Mr. Coenraad Willem Antoni Buma (IXd, 1837-1888) en Mr. Wibo Bernhardus Buma (Xe, 1861-1945), respectievelijk in 1876 en 1888 regenten aldaar (De Navor­scher 1925, p. 288). Incidenteel werd ter toepassing van de heraldische kleurregel de boom in a als van goud afgebeeld, maar dit is geen gebruik geworden (A.A. Vorsterman van Oijen, Stam- en Wapenboek van aanzienlijke Nederlandsche Familiën met genealogische en heraldische aantekeningen I (Groningen 1885), pl. 16).

Familiewapen Buma; de Blocq van Haersma Buma; van Haersma Buma; Hopperus Buma; Hora Buma

Wapen Hopperus Buma. Gevierendeeld: I en IV het wapen Buma; II en III in groen een pelikaan, haar jongen voedend in het nest, alles goud (Hopperus). Twee helmen: 1e helm als bij Buma, 2e helm de pelikaan van het schild. Dekkleden: groen, gevoerd van goud. Wapenspreuk: Nil desperandum (Wanhoop nooit).

De voorloper van dit wapen werd in gebruik genomen door Bernhardus Hopperus Buma (IXa, 1826-1892), nadat hij bij KB (3 nov. 1867, nr. 14) zijn tweede voornaam mocht toevoegen aan zijn achternaam. Op zijn portret, omstreeks 1865 geschilderd door J.J.G. van Wicheren (particuliere coll.), is het wapen Hopperus met de pelikaan, afkomstig uit een voormoederlijke lijn, in de linkerschildhelft van het wapen Buma in kwartier a verwerkt (CBG, coll. Muschart 59D). Zijn zoon Wiardus Willem Hopperus Buma  (Xa, 1865-1934) heeft de onderdelen Buma en Hopperus in een vierendeling gecombineerd en is dit wapen gaan voeren met wapenspreuk, blijkens een in zijn opdracht vervaardigd gebrand­schilderd raam (in familiebezit).

Genealogisch en historisch

  • A.A. Vorsterman van Oyen, Stam- en Wapenboek van aanzienlijke Nederlandsche familiën I (Groningen 1886) 116-118​
  • Kwartier­statenboek Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde 1 (’s-Gravenhage 1958) 252
  • Idem 2 (’s-Gravenhage 1983) 73, 112, 134, 206, 364
  • E.J.C. Kamerling, ‘Kwartierstaat van Mr. Sybrand van Haersma Buma’ en A. de Vries, ‘Het voorgeslacht van Wijbe Sjoerds Buma’, Gens Nostra 27 (1972) 106-107 en 108-116
  • T.J. Buma, ‘Enige nakomelingen van de Abbega’ster Buma’s waaronder de familie Lemstra van Buma’, Gens Nostra 28 (1973) 161-167, 235-241
  • T.J. Buma, ‘Nogmaals enkele Abbega’ster Buma’s’, Gens Nostra 32 (1977) 13-22
  • J.F. Broos, Vier eeuwen Tjallinga Weeshuis (Leeuwarden 1982)
  • R. Mulder-Radetzky en B. de Vries, Weidum, dorp van staten. Geschiedenis van de bezittingen van de familie Buma (1994)

Biografisch

  • Mr. Gerlacus Buma (1732-1807, VI) in:
    • N.N.B.W. 4 (1918) 342-343
  • Mr. Bernardus Buma (1770-1838, VII) in:
    • N.N.B.W. 4 (1918) 342
    • E. Spanninga, Levens­beschrijving van mr. Bernhardus Buma 1770-1838 (z. pl. 2016; uitgave Familiestichting Buma)
  • Gerlacus Buma (1793-1838, VIIIa) in:
    • N.N.B.W. 4 (1918) 343
    • S. van Haersma Buma en W. Hopperus Buma, Gerlacus Buma, een Friese patriciërszoon in het leger van Napoleon en Willem I (Amsterdam 2018)
  • Mr. Wiardus Willem Buma (1802-1873, VIIIc) in:
    • N.N.B.W. 4 (1918) 345-346
    • J. Telting, ‘Levensschets van Mr. W.W. Buma’, Levens­berichten van de Maatschappij der Ned. Letterkunde te Leiden (1873-1874) 1-55
  • Mr. Bernhardus Jouke Buma (1805-1874, IXc) in:
    • N.N.B.W. 10 (1937) 160
  • Mr. Wibo Bernhardus Buma (1807-1848, VIIId) in:
    • Vrije Fries (1877) 377
  • Mr. Coenraad Willem Antoni Buma (1837-1888, IXd) in: 
    • N.N.B.W. 10 (1937) 160-161
  • Mr. Gerlacus Buma (1833-1889, VIIIc,6) in:
    • N.N.B.W. 10 (1937) 161
  • Mr. Daniel de Blocq van Haersma Buma (1840-1880, VIIIc,6) in: 
    • N.N.B.W. 10 (1937) 161
  • Bernardus Hopperus Buma (1826-1892, IXa) in:
    • N.N.B.W. 10 (1937) 161
  • Mr. Sijbrand van Haersma Buma (1830-1886, IXb) in: 
    • N.N.B.W. 10 (1937) 161.
  • Mr. Wibo Bernhardus Buma (1861-1945, Xe) in:
    • Vrije Fries (1946) 97-99
  • Mr. Sybrand Marinus van Haersma Buma (1903-1942, XIe) in:
    • A. Vermeulen, Pionier van het verzet. Sybrand Marinus van Haersma Buma (1903-1942) (Zutphen 2021) 

Biografisch portaal

Zoek op 'Buma' op de website van het Biografisch Portaal van Nederland.

N.B. De aldaar vermelde personen kunnen ook telgen van gelijknamige, niet-verwante families betreffen.

Voor de Wikipedia pagina over het geslacht Buma klik hier.

Familiestichting Buma, opgericht in 1981

Archief familie Buma in Tresoar, Leeuwarden (toegang 343)

Zie voor meer informatie over de naam Buma de Nederlandse Familienamenbank.

N.B. De informatie aldaar kan ook een gelijknamige, niet-verwante familie (of families) betreffen.